Terapia schematów w PZP Educatio
Terapia schematów w ostatnim czasie zaczęła cieszyć się dużym zainteresowaniem wśród psychoterapeutów, a także pacjentów. To podejście terapeutyczne, wywodzące się z pracy Jeffreya E. Younga, swoje źródła czerpie z nurtu poznawczo – behawioralnego.
Na czym polega?
Kluczem do zrozumienia idei terapii schematów jest samo słowo „schemat”. Jest to sklasyfikowany wzorzec wiedzy ewoluujący w naszym dzieciństwie. Według tych właśnie wzorców myślimy, zachowujemy się, a nawet okazujemy uczucia. Samo posługiwanie się schematami w naszym życiu jest czymś naturalnym. Istnieją jednak takie, które bywają destrukcyjne i źle wpływają na nasze życie. Biorą się z niezaspokojonych podstawowych dziecięcych potrzeb: bezpieczeństwa, poczucia więzi, autonomii, autoekspresji, akceptacji i realistycznych granic. Znaczne niedobory w zaspokojeniu owych potrzeb u dziecka skutkują niezdrowym rozwojem psychicznym.
Schematy to tacy towarzysze życia, z którymi jesteśmy bardzo zżyci. Wykształcone w czasie dzieciństwa pomogły nam przetrwać niełatwe okoliczności (np. alkoholizm ojca, porzucenie przez matkę, pochodzenie z wielodzietnej rodziny) . Mimo, że czasem ranią, to trudno je porzucić – są przecież naszym sposobem na życie! I o ile były przydatne w dzieciństwie, gdzie dzięki nim próbowaliśmy sobie radzić z zewnętrznymi trudnościami, to w dorosłości są kompletnie do niczego.
Schemat to pewna wewnętrzna kontrola wobec naszych myśli, zachowań i uczuć w relacjach z innymi. W danych okolicznościach uaktywnia intensywne emocje, np.: smutek, lęk, złość. Sprawia, że czujemy się osamotnieni. Trudną dla nas sytuacją może być nagły wyjazd partnera, który podświadomie kojarzymy z porzuceniem przez rodzica w dzieciństwie. Doświadczamy wtedy irracjonalnego lęku, złości i wszelkich emocji, które odczuwaliśmy będąc porzuconym dzieckiem. Nie rozumiemy swoich emocji, ale jednocześnie nie potrafimy ich również opanować.
Co zyskasz?
Niewątpliwą zaletą takiej terapii jest przede wszystkim zrozumienie samego siebie. Dzięki rozpoznaniu, a następnie zamianie dysfunkcjonalnych interakcji na te optymalne dla naszego funkcjonowania, zyskamy nowe i świeże spojrzenie na własne życie! Proces terapeutyczny polega między innymi na identyfikowaniu źródeł codziennych trudności. Poszukujemy ich głównie w dzieciństwie. Dzięki temu stawiamy pierwszy krok ku zmianie – mając świadomość o podstawach naszych problemów, łatwiej przychodzi nam modyfikacja swoich zachowań. Budujemy także poczucie własnej wartości i odrzucamy poczucie winy związane z myśleniem o sobie jako o „innych”, „niedostosowanych”, „nienormalnych”, „dziwnych”.
Głównym celem terapii schematów jest uczenie się zaspokajania podstawowych potrzeb w przystosowawczy sposób. Zmierzamy do sporadycznego odblokowywania się schematów i krótszego ich trwania. Uczymy się stawiać na optymalne i zdrowsze style radzenia sobie z niszczącymi schematami.
Kiedy podjąć terapię schematów?
Warto podjąć się pracy nad sobą korzystając z terapii schematów, kiedy:
- Zauważasz, że nie satysfakcjonują Cię Twoje relacje z innymi,
- W twoim mniemaniu „powtarzasz te same błędy”, mimo, że obiecałeś sobie już ich nie popełniać; np. wchodzisz w związki z osobami uzależnionymi, kolejny raz kłótnię z partnerem rozwiązujesz krzykiem,
- Twoim problemem jest brak otwartości, czy niskie poczucie własnej wartości,
- Trudno Ci zbudować trwałą relację i nie rozumiesz dlaczego tak jest,
- Masz poczucie wyobcowania i „inności” pośród swego otoczenia,
- Niełatwo przychodzi Ci angażowanie się w relacje z innymi,
- Często porównujesz się do innych, jesteś nazbyt samokrytyczny,
- Nie czujesz satysfakcji z aktywności wykonywanych w życiu,
- Niekiedy czujesz, że jesteś targany przez intensywne emocje i nie rozumiesz dlaczego,
- Z przesadą dbasz o innych, zapominając przy tym o sobie,
- Masz problem ze spełnieniem swoich marzeń, a nawet zrealizowaniem prostych planów,
- Czujesz, że Twoim życiem od długiego czasu rządzą problemy i nie jesteś w stanie sobie z nimi poradzić.
Zmiana jakości życia to główny cel, jaki udaje się osiągnąć dzięki terapii schematów. Podjęcie takiego procesu nigdy nie jest łatwą decyzją. Jednak im szybciej podjęty krok, tym bardziej zadowalające życie!
Jeżeli choć jeden z powyższych podpunktów zgadza się z Twoimi obserwacjami – nie czekaj. Zmiana zaczyna się właśnie TERAZ!
