Przemoc rówieśnicza i jej aspekty. Dlaczego niektóre dzieci nękają inne?
Przemoc jest zjawiskiem bardzo powszechnym wśród dzieci i młodzieży. Na co dzień możemy spotkać się z różnymi rodzajami przemocy, m. in. przemocą fizyczną, słowną, emocjonalną, czy cyberprzemocą. Długotrwałe doświadczanie przemocy wśród dzieci i młodzieży może być dla nich dużym obciążeniem psychicznym i fizycznym, a jej efekty są zazwyczaj odczuwane w dorosłym życiu. Do negatywnych skutków zaliczamy występowanie chorób somatycznych, obniżone poczucie własnej wartości, pogłębienie poczucia beznadziejności i niepewności, spadek lub brak motywacji do działania, utratę zaufania do innych i izolację w otoczeniu, aż po depresję.
DLACZEGO NIEKTÓRE DZIECI NĘKAJĄ INNE?
Przyczyny gnębienia wśród rówieśników mogą być różne i indywidualne. Jednak do najczęstszych należą:
- Wpojone wzorce zachowania. Niektóre dzieci w najbliższym środowisku są świadkami zachowań przemocowych, które będąc w roli ofiary w ramach odwetu przeradzają się w sprawcę agresji, nękając słabszych od siebie.
- Bycie na silniejszej pozycji. Jednostki w swej ocenie czują się lepsze od innych, lubią być w centrum uwagi, podporządkowując sobie innych. Na swe ofiary wybierają “łatwy cel” – osoby słabsze, które z jakiś powodów nie będą chciały się bronić lub są niepopularne w grupie.
- Brak empatii. Dzieci bez rozwiniętej empatii nie będą się zastanawiać, jak czuje się osoba, której wyrządzają krzywdę. Sam Marshall B. Rosenberg mówi o empatii jako o ,,pełnym szacunku rozumienia cudzych doświadczeń”.
- Niska samoocena. Często negatywne przekonania na własny temat powodują, że osoba ta sięga po przemoc chcąc poczuć się lepszym, silniejszym, ważniejszym.
- Brak wiedzy na temat odmienności.
JAK POMÓC DZIECKU?
Bycie odpornym na przemoc nie oznacza, że dziecko jest w stanie zmienić zachowanie innych osób. Może jednak zadbać o siebie, czyli zmienić to jak na przemoc reaguje i jaki ona ma wpływ na niego samego. Wzmacniając u dzieci pewność siebie, kształtujemy odporność, aby mogły szybo odzyskać równowagę po negatywnych przeżyciach.
Dlatego tak ważne jest, aby znaleźć czas na rozmowę i wyjaśnienie dziecku czym ta przemoc jest i co można zrobić, gdy się z nią spotka. Ważne jest nauczenie dziecka rozróżniania prawdziwego nękania od zwykłej złośliwości rówieśniczej. Warto pamiętać, że nękanie to zachowanie agresywne, powtarzalne i świadome, mające na celu skrzywdzenie drugiej osoby. Dlatego ważne jest, aby razem ustalić jak należy odpowiadać na zaczepki i kiedy je warto zignorować, nie tracąc przy tym pewności siebie. Wspierając pozytywne nastawienie i starając się nauczyć rozwiązywać problemy, pomagamy dzieciom wzmacniać odporność na takie zdarzenia. Zamiast poddać się bolesnej sytuacji, lepiej potraktować ją jako lekcję. W życie wpisane są trudności, jednak jeśli my – dorośli nauczymy nasze dzieci bycia odpornym, łatwiej będą umiały sobie z nimi radzić i iść dalej z uniesioną głową.
Jeśli Państwa dziecko znajdzie się w sytuacji, gdzie czuje się zastraszone, zawstydzone, czy bezsilne, a pomimo licznych prób nie udało się mu pomóc, nie należy tego lekceważyć, tylko warto zgłosić się do profesjonalisty. Psycholodzy dziecięcy wspierają ofiary przemocy terapią. Świadczą także psychoedukację dla rodziców. Dzięki niej szerzymy świadomość dotyczącą tego, jak postępować w trudnych dla dziecka sytuacjach.
Autorka artykułu: mgr Agnieszka Ciesielska
