
Jak być przy osobie, której zmarł ktoś bliski – 3 wskazówki
Śmierć bliskiej osoby jest jednym z najcięższych życiowych doświadczeń. Po takiej informacji niektórzy zalewają się łzami, inni zdają się nie przyjmować tej informacji, a jeszcze inni – skupiają się na wykonaniu zadania organizacji pogrzebu. Reakcje mogą być różne i mogą się zmieniać z biegiem czasu.
Dla każdej z tych osób, bez względu na to, jaką wybiorą strategię radzenia sobie w tej sytuacji, zmienia się jej świat. Nie ma przy niej kogoś, kto budził różne emocje, nie ma możliwości rozmowy czy przytulenia. W dłuższej perspektywie czasu – trzeba się oswoić z tą nieobecnością i odnaleźć w świecie na nowo. W krótszej – dobrze dać sobie prawo do przeżycia wszystkiego, co się pojawia. Bardzo trudno przez ten pierwszy okres przejść w pojedynkę.
Jeśli jesteś osobą, która chce wesprzeć kogoś, kto utracił kogoś bliskiego – możesz skorzystać z naszych wskazówek. Zadanie, które masz przed sobą nie jest proste, ale jest możliwe do zrealizowania. Pamiętaj przy tym o sobie i o tych, przy których jesteś.
Wskazówka 1 – Daj sobie i drugiemu człowiekowi prawo do uczuć, które się pojawiają
Elementem żałoby są uczucia, które mają różne zabarwienie i nasilenie, mogą się zmieniać dynamicznie albo trwać przez dłuższy czas. Rozpacz i smutek wydają się najbardziej zrozumiałe, ale też dla osób towarzyszących innym przy stracie – mogą wydawać się przytłaczające. Przyjrzyj się zatem temu, czy i w Tobie nie pojawia się lęk, że sytuacja Cię przytłoczy. Jeśli tak, pamiętaj o oddechu i o tym, że możesz dać niewiele i bardzo wiele jednocześnie – będąc blisko osoby cierpiącej. Uczucia przemijają, ale doświadczenie wsparcia w trudnych chwilach – pozostaje. Możesz być przy tej myśli, gdy w osobie, której towarzyszysz pojawi się gniew, że ktoś bliski odszedł, poczucie winy, że nie zrobiła ona czegoś, co mogło zachować go przy życiu, czy wstydliwa dla niej ulga związana z tym, że nie musi podporządkować już życia opiece nad kimś,
kto chorował. Każde uczucie, które pojawia się w tym czasie – ma swoją zasadność. Jeśli towarzyszysz osobie po stracie – po prostu bądź przy niej i pamiętaj, że nie musisz tych uczuć zmieniać. Możecie we dwójkę być z nimi i dać im przeminąć.
Wskazówka 2 – Zapewnij czas i przestrzeń – na rozmowy i ich brak
Twoja obecność jest bardzo cenna, nawet jeśli są to krótkie chwile rozmowy w trakcie przerwy w pracy czy dwie godziny w sobotnie popołudnie. Każdy czas, który możesz takiej osobie zaoferować – jest wartościowy. Możesz dodatkowo zadbać o to, by wspólne chwile, które zaproponujesz dawały drugiej osobie szansę na wybór tego, czego w danym momencie potrzebuje. Możesz zatem
zaproponować spacer, w trakcie którego możecie rozmawiać na trudniejsze i lżejsze tematy, albo pomilczeć. Możesz podsunąć warsztaty rysunku czy ceramiki, gdzie będzie miejsce na zajęcie się własną pracą, ale też bycie przy sobie. Możesz też zaproponować wspólne udanie się na cmentarz, napisanie listu do zmarłej osoby albo porządkowanie pamiątek po niej. Zobacz na co sam/sama masz gotowość i wyjdź z propozycją i otwartością na potrzeby drugiej strony.
Wskazówka 3 – Jeśli widzisz, że potrzebne jest specjalistyczne wsparcie – zaproponuj je
Mniej więcej co czwarta osoba po śmierci bliskiej osoby potrzebuje profesjonalnej pomocy psychologicznej i psychiatrycznej. Jeśli widzisz, że osoba, którą wspierasz ma myśli samobójcze, krzywdzi siebie fizycznie i emocjonalnie, odmawia sobie jedzenia lub snu, bądź robi coś, co wywołuje w Tobie niepokój – pomóż jej znaleźć profesjonalne wsparcie. Możesz zaproponować, że pomożesz jej zarejestrować się do specjalisty i poczekasz w poczekalni. Możesz przekazać jej numer do linii wsparcia dla osób po doświadczeniu straty. Możesz zapewnić, że nie znikasz, ale pokazujesz, że dodatkowa pomoc jest bardzo potrzebna. Pamiętaj, że jako towarzysz osoby po stracie – nie musisz dźwigać wszystkiego. Daj tyle ile możesz – dla tej drugiej osoby – to już bardzo wiele.
Autorka artykułu: dr n.h. Adrianna Smurzyńska