
Depresja około- i poporodowa u mężczyzn
Wciąż mało jest materiałów naukowych mówiących o tym, jak mężczyzna czuje się w okresie, kiedy ma zostać ojcem lub gdy się nim już staje. Dzieje się tak zapewne dlatego, że dotychczas nadzwyczaj eksplorowana była rola kobiety w takiej sytuacji. Nie podważa się słuszności takich działań – kobieta wchodzi w nową życiową rolę, a jej zdrowie psychiczne i fizyczne może ulec wielu zmianom na przestrzeni tych kilku, kilkunastu miesięcy. Dotychczasowe badania dotyczące depresji około- i poporodowej u kobiet dostarczyły wielu cennych informacji dotyczących tego zaburzenia i pozwoliły budować świadomość w społeczeństwie. Coraz rzadziej bagatelizujemy niepokojące objawy u kobiet doświadczających porodu. Wciąż jednak nie zdajemy sobie sprawy z tego, że depresja około- i poporodowa może dotykać także mężczyzn!
Kobiety a mężczyźni
Jeżeli chodzi o kobiety, powszechnie wiadomo, że depresja związana z przyjściem dziecka na świat może poważnie wpłynąć na zdrowie obojga oraz na funkcjonowanie całej rodziny. Przy zachorowaniu mężczyzn wyróżnia się pojawianie lub nasilenie trudności w relacjach partnerskich, przy czym złe relacje w związku bywają także czynnikiem ryzyka zachorowania na depresję u ojców. Ponadto więź z dzieckiem i jego rozwój mogą zostać zaburzone. Dodatkowo dziecko dość wcześnie na przestrzeni rozwoju może wykazywać objawy zaburzeń behawioralnych. Łatwo jest więc zauważyć, że depresja około- i poporodowa zarówno u mężczyzn, jak i kobiet wywołuje poważne skutki mające wpływ na życie całej rodziny.
Szacuje się, że ok. 10% mężczyzn na świecie wykazuje objawy charakterystyczne dla depresji w czasie od I trymestru ciąży partnerki do roku po urodzeniu dziecka. Dla porównania u kobiet jest to ok. 24%. Mimo, że mężczyzn jest ponad 2 razy mniej, warto zauważyć, że to nadal potężny odsetek społeczeństwa. Dodatkowo inwazyjna w działaniu depresja matki zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia choroby o 50% u ojca. Warto także zwrócić uwagę na historię choroby w rodzinie – jeżeli rodzice mężczyzny chorowali na depresję, to w sytuacji dużego obciążenia psychicznego mężczyzna będzie bardziej skłonny do poddania się chorobie.
Jak wskazują wszelakie dane – problem istnieje. Jest nierozumiany, bagatelizowany, ale przede wszystkim nieprzyjmowany do świadomości przez wiele osób. Nie istnieją nawet narzędzia diagnostyczne, które mogłyby pomóc stawiać diagnozę depresji poporodowej i okołoporodowej u ojców. Jak zatem diagnozować, leczyć, pomagać i w ogóle działać? Warto przyjrzeć się potrzebom i lękom współczesnych ojców, którzy chcą podołać wyzwaniom ojcostwa XXI wieku.
Gdzie leży trudność?
Wielu ojców dostrzega trudność w niewystarczającym wsparciu specjalistów, ale przede wszystkim w braku edukacji co do opieki zdrowotnej w aspekcie potrzeb mężczyzn w okresie okołoporodowym. Brak takich podstaw sprawia, że ojcowie są narażeni na zaburzenie swojego stanu psychicznego, a w konsekwencji bycie odpowiedzialnym za rodzinę zostaje utrudnione i cała odpowiedzialność spada na matkę. Żyjemy w czasach, kiedy kobiecie na ogół pozwala się na słabość – łzy, przeżywanie trudnych emocji, odpuszczanie pewnych obowiązków na rzecz komfortu psychicznego. Co do mężczyzn, dalej żyjemy w przekonaniu, że „powinni stawać na wysokości zadania”. Prawdziwy mężczyzna w naszym przekonaniu to ten, który jest sprytny, asertywny, brawurowy w swoich działaniach. Przy tak wpojonych schematach myślenia trudno jest dostrzegać to, że mężczyzna także ma prawo do słabości.
Zapewne z powodu wyżej wymienionych aspektów mężczyźni nie zgłaszają się po odpowiednią pomoc, co wpływa także na kształtowanie się obrazu depresji około- i poporodowej. Statystyki zachorowalności są szacunkowe, bo trudno jest określić coś, czego nie widzimy. Ojcowie chowają się ze swoją chorobą często nawet nie wiedząc, że są nią dotknięci. Co więcej – depresja około- i poporodowa u mężczyzn ma inne objawy niż u kobiet. Dlatego zapewne widząc, że kiedy „coś jest nie tak” nie przyjdzie nam nawet na myśl, że mogą być to aspekty wskazujące na chorobę. Wtedy zazwyczaj uciekamy się do stereotypowego myślenia i wylewamy potok negatywnych słów na ojca, który „nie pomaga w domu”, „ucieka od obowiązków”, „wybiera swobodne życie”.
Objawy
Objawy depresji około- i poporodowej u mężczyzn są osobliwe. Może pojawiać się agresja, wrogość, frustracja, czy drażliwość. W związku z tym mężczyźni popadają w konflikty z otoczeniem. Dodatkowo pojawiają się zaburzenia seksualne, co w konsekwencji obniża samoocenę i nastrój. Występują trudności w wypełnianiu codziennych obowiązków – zawodowych również. W praktyce wszystkie te zachowania i odczucia oznaczają odsunięcie się od bliskich osób, ucieczka w zachowania autodestrukcyjne i próby samobójcze. Pojawia się aleksytymia, czyli rodzaj zaburzenia emocjonalnego wiążący się z niezdolnością do nazywania i rozpoznawania własnych stanów emocjonalnych. Depresja około- i poporodowa ojca wpływa także na dziecko, które w jego oczach postrzegane jest jako ktoś niechciany, burzący codzienny dotychczasowy ład.
Wszystkie wyżej wymienione objawy nie są wynikiem prawidłowego działania układu nerwowego. Depresja około i poporodowa to choroba, którą powinno się leczyć, dlatego, kiedy zauważymy u partnera niepokojące zachowania, należy niezwłocznie skonsultować się z psychiatrą i psychoterapeutą. To choroba śmiertelna, o której mówi się wciąż zbyt mało w kontekście mężczyzn jako osób chorych. Bądźmy czujni na wszelkie trudne do wyjaśnienia sytuacje i troszczmy się o siebie wzajemnie. To pozwoli na zapobieganie rozwijania się trudnej w skutkach choroby – trudnej nie tylko dla samego mężczyzny, ale dla całej jego rodziny.
Obserwuj nas na Facebooku i Instagramie
psycholog Warszawa / psychiatra Warszawa / psycholog ONLINE / psychiatra ONLINE / psycholog wizyta domowa / psychiatra wizyta domowa / poradnia zdrowia psychicznego Warszawa